naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z | meer :Alexander McCall Smith
De man die stierf als een zalm (2009) Mikael Niemi ***

Mikael Niemi werd in 1959 geboren in Pajala in het noorden van Zweden, in de buurt van de Finse grens. De auteur heeft gedichten en verhalen geschreven. De doorbraak van Niemi kwam toen hij Popmuziek uit Vittula schreef. Het is een humoristische roman over een jongen die, net als Niemi zelf, opgroeit in Pajala. De schrijver verwerkte veel eigen ervaringen met tweetaligheid in dit boek. Het was een succes want het boek werd in een dertigtal talen vertaald. Ook in De man die stierf als een zalm is het thema tweetaligheid, minderheid, meerderheid en taalstrijd verwerkt.

Martin Udde is 89 jaar als hij wordt vermoord. Een werpspies heeft hem getroffen en zijn tong is op de gril gelegd. Een macabere dood. Dit betekent dat de politie van het Noord-Zweedse stadje Pajala hulp krijgt vanuit Stockholm in de persoon van Therese Fossnes, rechercheur. De plaatselijke gemeenschap heeft het echter niet zo op jonge aantrekkelijke rechercheurs die neerkijken op het ‘boerse’ Pajala waar men niet eens fatsoenlijk de Zweedse taal beheerst. Therese krijgt het dan ook moeilijk maar ontdekt gaandeweg ook de charmes van Pajala.

Een belangrijk thema in De man die stierf als een zalm is, zoals gezegd, tweetaligheid en bijkomende problematiek zoals het neerkijken van een dominante of heersende cultuur op een minderheidsgroep. Mikael Niemi werkt dit thema goed uit. De auteur heeft gedichten geschreven. Dit is met regelmaat merkbaar in zijn taalgebruik. Soms doet het poëtisch aan, soms komen in zinnen opmerkelijke bijvoeglijke naamwoorden voor die het herlezen waard zijn.

De opbouw van het boek is niet bepaald doorsnee. Dit heeft positieve en negatieve kanten. Positief is dat Niemi verrast door het experimentele karakter van deze misdaadroman. Hij speelt met woorden en met opbouw. Minder positief is dat hierdoor soms de vaart uit het verhaal verdwijnt. Met regelmaat komen passages in de minderheidstaal Samisch (Tornedalsfins) ) voorbij. Hiermee illustreert de schrijver uitdrukkelijk de tweetaligheid en de conflicten die hieruit voort kunnen komen. Het is te vergelijken met een Nederlands boek waarin met regelmaat Friese passages verwerkt zijn. Dit kan interessant zijn maar soms haalt het de spanning uit de vertelling.

Toch is het een interessant boek door de merkwaardige hoofdpersonen en de soms bijzondere sferen uit Noord-Zweedse regionen. Aan het eind volgt een verrassing en is het verhaal rond. Drie sterren als waardering voor eigenzinnigheid.