De thrillers van Willem Asman oogsten veel lof. Zijn debuut, De Cassandra Paradox, werd genomineerd voor de Gouden Strop en de Diamanten Kogel en zijn tweede boek, Britannica, werd geroemd als een gedegen historische thriller. Met Wondermans eindspel tapt hij uit nog een ander vaatje. Het boek speelt zich af in een niet nader genoemd Afrikaans land. Een bloedige strijd tussen rebellenleger en presidentiële macht legt het land lam. Duizenden mensen zijn op de vlucht en zoeken ten einde raad een plekje in een vluchtelingenkamp. Kinderen worden ingelijfd bij het leger als soldaten of seksspeeltjes. Bendes trekken plunderend, verkrachtend en moordend door het land. Alle ondernomen vredesmissies door westerse mogendheden mislukken. Vlak voor de totale chaos, op het moment dat westerlingen in allerijl geëvacueerd worden, belt Koffi Annan, Secretaris Generaal van de Verenigde Naties, oud-minister Jaap Vos. Of hij, net als vijftien jaar geleden, wil proberen de strijdende partijen te verzoenen. Vos krijgt daarvoor precies één week de tijd…

Voor alle duidelijkheid: Jaap Vos is even fictief als de in het boek plaatsgrijpende gebeurtenissen. De link naar bestaande personages en gebeurtenissen is echter nooit ver weg. Asman schreef Wondermans eindspel vooral uit frustratie. Net als iedereen wordt hij jaar in jaar uit geconfronteerd met humanitaire ellende in grote delen van Afrika. Af en toe komen oplossingen uit de bus, maar ze blijken nooit duurzaam. Dat is iets wat ook oud-minister Jaap Vos merkt. Vijftien jaar geleden bewerkstelligde hij vrede in het land en dat huzarenstukje leverde hem de titel “Monsieur Miracle” of “Wonderman” op. Na zijn geslaagde missie kwam er echter snel kritiek op zijn onconventionele werkwijze en viel hij zowel bij zijn eigen politieke familie, als bij de internationale diplomatie uit de gratie. Zijn eigen grote gelijk herkauwend gingen vijftien verbitterde jaren voorbij. In die tijd kreeg hij ook privé heel wat te verstouwen, onder andere een scheiding en de dood van zijn dochter. Maar nu is daar dus die hulpkreet van Annan. Wie bellen ze als alle anderen falen? Precies, Wonderman, also known as Jaap Vos. Bijna als enige overtuigd van de slaagkansen van zijn missie, trekt Vos naar Afrika. Hij ziet zijn crew voor zijn ogen naar de veilige thuishaven vluchten en blijft achter met 3 veiligheidsmensen, een tolk en een jonge, idealistische diplomaat. In een land waar de lijn tussen vriend en vijand onduidelijk is, moet dit groepje proberen de strijdende partijen aan tafel te krijgen.

Jaap Vos is letterlijk en figuurlijk een man met een missie. Hij heeft weinig tijd om zijn opdracht te vervullen en daarom gaat hij stug door. Hij kan zich niet in zijn crew verdiepen, zelfs niet in de verhalen die zijn Afrikaanse gesprekspartners hem willen vertellen, want de tijd dringt. Dat is natuurlijk een gegeven in het boek, maar hierdoor laat Asman maar één personage echt uit de verf komen. Toevallig net die drammer van een Jaap Vos zelf, die verbeten, onaangename man van wie de drijfveren grotendeels verborgen blijven en die uiteindelijk niet verandert doorheen het verhaal. De andere spelers blijven op de achtergrond, en dat is jammer, want net zij lijken interessant. De meeste van deze mensen hotsen samen met Jaap in een witte VN-jeep doorheen het desolate landschap op zoek naar gesprekspartners.
Asman gebruikt een heel beeldende taal bij het beschrijven van locaties en gebeurtenissen. De tocht naar een rebellenleider middenin de jungle, het hotelletje waar de Afrikaanse gastheer de moraal hoog houdt, de chaos in een vluchtelingenkamp, de veiligheidsmaatregelen die de crew van Jaap neemt: het snelt voorbij als was het pellicule.
Er zit ook regelmatig zeer terechte kritiek in het boek. De waarheid als een koe dat menselijke ellende alleen te weinig nieuwswaarde heeft om de westerse pers ter plaatse te houden. De onthutsende vaststelling dat corrupte Afrikaanse leiders zelden ter verantwoording geroepen worden voor hun daden. Integendeel, ze krijgen een enkeltje naar een luxueuze loft in Parijs of New York, vanwaar ze opnieuw grip proberen te krijgen op de touwtjes in hun thuisland.
Op die momenten doet Asman aan Le Carré denken en dat is een groot compliment. Het enige jammerlijke is dat Wondermans eindspel uiteindelijk weinig bijdraagt aan een beter begrip van de situatie in Afrika. Het geschetste conflict blijft algemeen en oppervlakkig, de figuur Jaap Vos is strak en stram, prima politiek onderlegd en wat hem overkomt op het VN-hoofdkwartier is leuk en aardig, maar begrip van het grotere geheel blijft uit.
Wat overblijft is een degelijk, goedgeschreven, geëngageerd boek over een verbeten man en het gevoel dat die man ten dienste had moeten staan van een verhaal, en niet zelf het verhaal had moeten zijn.