naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z  
De vijand van binnen - Mieke de Loof (2012) ***
Intense scènes

Ksaveri Ignatz. Psychiater, jezuïet en geheim agent. Hij opereert in de bruisende wereldstad die Wenen in 1914 was, op een scharnierpunt in het Westerse denken. Ksaveri is een creatie van Mieke de Loof, sociologe, filosofe en sinds 2000 fulltime schrijfster. Precies die tijd voor de eerste wereldoorlog interesseert haar enorm. In de loop der jaren bouwde ze een indrukwekkende kennis op van de gebeurtenissen, denkrichtingen en kunstuitingen. Deze kennis probeert ze op een begrijpelijke manier te verwerken in haar boeken rond Ksaveri Ignatz. Mieke de Loof heeft een reeks van zeven in gedachten. De vijand van binnen is nummer vier.

Het boek begint met een gebeurtenis uit 1911. Het Weense volk mort omdat het honger heeft. Het komt in opstand in wat de geschiedenis ingaat als “de hongerrevolte”. De autoriteiten slaan de opstand ongemeen hard neer. Enkele betogers sneuvelen, anderen worden opgepakt en belanden achter de tralies.
Na de proloog gaat het terug naar 1914. Ksaveri Ignatz werkt als psychiater en hij mist zijn vriendin Elisabeth von Thürn. Ze is al drie weken naar een anarchistencongres. Dat is een uiting van haar vrije geest. Ze is rijk, goed opgeleid, intelligent… ze kon zich prima vermaken in de vele salons in Wenen, maar ze kiest ervoor om getuige te zijn van wat er allemaal gaande is in de wereld. Niet alleen haar afwezigheid ligt Ksaveri op de maag, ook de dood van een vriend en medejezuïet, Paul Pallach, enkele jaren eerder. Ksaveri vernam dat nieuws nog maar net. Paul werd vermoord en Ksaveri had het logisch gevonden als zijn orde deze moord tot op het bot uitzocht. Dat is niet gebeurd, integendeel. Tegen de wil van zijn meerderen in, gaat Ksaveri zelf op onderzoek uit. Als eerbetoon aan Paul. Doorheen het onderzoek komen diverse morele kwesties aan bod. Heiligt het doel de middelen, is er eentje van. In hoeverre is elk individu soeverein, is een ander.

Alleen al voor het helder aanbrengen van deze vragen verdient Mieke de Loof alle lof. Verder is daar de intensiteit waarmee ze scènes beschrijft. Er zit veel pijn in De vijand van binnen, die op een onwaarschijnlijk mooie manier verwoord is. Wat dit boek wel mist, is een klare lijn die de lezer bij de hand neemt. Je waant je soms net zo verloren als sommige personages. Het is een kunst om je eigen eruditie op een verstaanbare manier over te brengen aan anderen. Dat is Mieke de Loof in Wrede schoonheid wonderwel gelukt. In De vijand van binnen lukte dat wat minder.