naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z  
De genoegens van mannen - Kate Williams (2012) **** (vertaling: Ton Heuvelmans)
Verraad in het kwadraat

Londen, 1840. Koningin Victoria zit nog niet zo lang op haar troon. Londen is in de greep van een economische recessie. Catherine Sorgeiul, iets ouder dan de jonge koningin, verruilde een jaar geleden het krankzinnigengesticht voor het huis van haar oom. Dit is een enorme verbetering, ook al ademt het huis volop vergane glorie uit en voelt Catherine zich er niet echt op haar gemak. Ze houdt zich onledig met huishoudelijke klusjes en borduren en verveelt zich verder te pletter. De theevisites van de familie Belle-Smyth en het onhandige huwelijksaanzoek van de heer Janisser brengen daar nauwelijks verandering in. Oom Crenaban wil graag weten welke gedachten omgaan in Catherine, maar Catherine houdt haar innerlijk verborgen en haar uiterlijk onbewogen.
De gruwelijke moorden op enkele meisjes uit de arbeidersklasse brengen daar verandering in. Catherine is er van overtuigd dat het kwade dat ze in zich draagt haar beschermt tegen de moordenaar. Die wordt overigens “Kraaienman” genoemd, omdat hij zijn slachtoffers zo toetakelt dat ze op vogels gaan lijken.

Het boek wordt verteld vanuit verschillende perspectieven. Catherine is als hoofdpersonage het meest in beeld. Als rijke erfgename krijgt ze respect, maar eigenlijk valt ze overal heel erg uit de toon. Dat is alleszins wat ze zelf denkt en het is aan de lezer om te beoordelen of dit beeld klopt. Het blijft lang in het ongewisse wat precies “het kwade” is dat ze in zich draagt, maar je voelt aan je ellebogen dat de dood van haar broertje en ouders er iets mee te maken heeft. Naast Catherine vertellen ook de slachtoffers één voor één hun verhaal. De ene is een wat molligere hoedenmaakster, er zit een luxehoertje bij en zelfs de lievelingsdienstmeid van Catherine… Het is op het moment dat haar meid verdwijnt, dat Catherine beseft dat de moorden gelinkt zijn aan haar leven.

De genoegens van mannen geeft een accuraat beeld van het leven in het Londen van 1840. Iedereen, arm en rijk, heeft het moeilijk om het hoofd boven water te houden, al is het voor armen een ronduit schrijnende periode. De straten waarin de moordenaar actief is, zijn vuil, donker en smal. In de kroegen troept het manvolk bij elkaar, vrouwen vind je vooral op straathoeken. Een enkele koets brengt een passagier veilig naar huis. Het onderscheid tussen mannen en vrouwen is groot, en het onderscheid tussen de verschillende maatschappelijke lagen ook. De jongere dienstmeisjes dromen van een beter leven… om dan in de handen van Kraaienman terecht te komen.

Historica Kate Williams is er met verve in geslaagd een mooi tijdsbeeld te schetsen. Ze vertelt ook een boeiend verhaal, in de eerste plaats het verhaal van een jonge, nerveuze vrouw die op eigen kracht terug zin moet geven aan haar leven. Daarvoor moet ze onder ogen zien wat er in het verleden gebeurde, en dat een plaats geven in het nu. Het moordmysterie wordt ontrafeld, maar bevredigt niet helemaal. Anderzijds worden wel àlle lijntjes, ook zeer terloopse, mooi afgewerkt. Eindscore komt op een verdiende vier sterren. Een ingenieus, goed in elkaar zittend boek, met een accuraat tijdsbeeld, pakkende personages en een ontknoping die er even inhakt.