Zweden heeft met Johan Theorin een nieuw literair prijsbeest. Schemeruur won meteen de prijs voor het Beste Spannende Zweedse debuut. Zijn tweede boek, Nachtstorm, trok de aandacht van de Britse Crime Writers Association en kreeg de International Dagger, de prijs voor de beste vertaalde misdaadroman. Nu ligt Theorins derde boek, Steenbloed, in de winkel. Net als de vorige twee speelt het zich af op Öland, het smalle stukje land voor de oostkust van Zuid-Zweden. Theorin heeft beloofd een kwartet te schrijven over Öland waarin elke keer een ander seizoen centraal staat. In Steenbloed is dat de lente.

Aan het begin van de lente komen in het voormalige vissersdorpje Stenvik een aantal mensen toevallig bij elkaar. De drieëntachtigjarige visser Gerlof Davidsson verlaat het rusthuis uit angst dat hij daar de volgende is die ze in een metalen lijkkarretje naar buiten rijden. In Stenvik heeft hij een vissershuisje waar  zijn vrouw en dochters vroeger de vakantie doorbrachten terwijl hij op zee was. Nu hij oud is en niet meer zo goed te been, komt twee keer per dag thuishulp langs. In een nabijgelegen zomerhuisje huist Per Mörner met zijn twee kinderen. Per is gescheiden en maakt zich zorgen om zijn dochter: ze valt zienderogen af en is constant moe. Medische onderzoeken hebben nog geen precieze oorzaak aan het licht gebracht. Naast deze twee oude zomerhuisjes verrezen twee grote, spiksplinternieuwe villa’s. In het ene woont een jong gezin met een baby, in het andere een al wat ouder echtpaar, Wendela en Max. Max is de auteur van populaire zelfhulpboeken en wordt vaak gevraagd voor lezingen. Wendela groeide op in Stenvik en wilde hier absoluut naar terug. Ondanks de harde tijd die ze er had als kind, denkt ze in Stenvik de rust te vinden die ze nog nergens anders vond. Haar onrust maakte haar afhankelijk van medicijnen. In Stenvik wil ze van haar verslaving af. Ze houdt van rennen, van haar poedel Ally en van elfen. Ze gelooft dat elfen bestaan, goedaardig zijn en, mits offers, je wensen vervullen.

Tegen de achtergrond van de ontluikende lente zie je dat vooral Per het zwaar heeft: niet alleen met de ziekte van zijn dochter, maar ook met de aftakeling van zijn vader. Per had nooit een goede band met Jerry, maar nu de man zijn zaak verloor in een brand, getroffen werd door een beroerte en zich niet meer behoorlijk kan uitdrukken, nu vindt hij het zijn plicht om voor Jerry te zorgen. Jerry had een eerder exclusief beroep: hij was één van de pioniers van de Zweedse seksfilm, de man die in Zweden en ver daarbuiten het idee lanceerde dat Zweedse vrouwen blond, rondborstig en doorlopend in zijn voor een vluggertje. Destijds kwam het geld met karrenvrachten binnen, maar die glorietijd is voorbij. Hij heeft in de loop van de tijd vijanden gemaakt en het lijkt erop dat die nu hun gram komen halen. Per staat voor een dilemma: hij wil zijn vader ver van zijn opgroeiende kinderen houden, maar hij kan hem toch niet gewoon aan zijn lot overlaten?

De verhalen van de oude Gerlof en Wendela komen al snel bij elkaar. Gerlof vindt in het huisje de dagboeken van zijn overleden vrouw Ella. Met enige schroom begint hij ze te lezen en hij ontdekt dat zijn vrouw Ella contact had met een trollenjong. Op haar beurt gelooft Wendela bij alles wat haar dierbaar is in elfen. Vlakbij de boerderij waar ze als kind opgroeide ligt een “elfenmolen”, een eeuwenoude steen waar mensen offeren opdat hun wensen zouden uitkomen. Ze heeft dit als kind getest en de elfen lieten haar toen niet in de steek. Het geeft een mysterieus tintje aan het boek. Net als Gerlof ben je niet geneigd in deze sprookjesfiguren te geloven, maar het is wel vreemd dat twee mensen die elkaar niet kennen gelijkaardige ervaringen hebben. Misschien is er echt wel meer op deze wereld dan het rationele, en voldoet het landschap van Öland perfect aan de eisen van trollen en elfen. De trollen zouden in de kalksteengroeves huizen, de elfen bewegen zich in rechte lijnen over de uitgestrekte vlakte van de Alvaret. Iedereen weet toch dat een huis gebouwd op zo’n lijn, ongeluk brengt? Je kan maar best in harmonie met deze wezens samenleven.

Eén ding staat als een paal boven water: Theorin is een meesterlijke verhalenverteller. Zonder zweverigheid of overdreven emoties zet hij lijnen uit die onmiddellijk je aandacht hebben. Hij gebruikt de ontluikende lente en de eigenheid van het Ölandse landschap als prachtige sfeerelementen.  Zijn taal is bedrieglijk eenvoudig. Een klein minpunt schuilt wellicht in de pure spanningselementen. Ondanks de spannende finale zou je kunnen betogen dat er laat en traag begonnen wordt met de spanningsopbouw. Mij heeft het niet gestoord. Ik heb genoten van dit prachtige boek vol echte mensen die in een schitterend maar ongenadig landschap zichzelf rechthouden.