naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z  
Laat maar bloeden (2003) Ian Rankin *****

Niet te stelpen

Hoe begin je aan een boek? Je neemt het vast, bekijkt de cover, leest de achterflap, je opent het, voelt de pagina’s onder je vingers en dan begin je te lezen.

En dat zorgt voor een verrassing bij dit boek. Want ongehoord snel zit je niet meer in je luie zetel maar midden in een spannende achtervolging. Over vaart gesproken! Bovendien lukt Rankin erin de snelheid van dit ongebruikelijke begin quasi constant aan te houden.

Rake beschrijvingen, flitsende dialogen en adembenemende actie volgen elkaar in snel tempo op. Inspecteur Rebus is een intelligente man die zichzelf en de anderen schitterend weet te relativeren. Dat zorgt voor een flinke dosis humor, hoewel het hem in dit boek niet voor de wind gaat. Zijn relatie is afgesprongen, zijn meerderen houden hem in het oog, zijn opstandige dochter werkt niet echt mee en zelfs de kat is tegen hem. Gelukkig kan hij rekenen op vrienden uit de pub en twee trouwe collega's. Samen pluizen ze een wijdvertakte fraudezaak uit en stoten daarbij op geheimen die ze eigenlijk niet willen weten. De vorige boeken van Rankin vond ik nogal wisselend van kwaliteit. Met Laat maar bloeden heeft hij onmiskenbaar een pareltje afgeleverd.

Gerechtigheid (2004) Ian Rankin ****

Boeiende serie

Het laatste waar Rebus, Rankins speurder, behoefte aan heeft, is een bende persmuskieten die rond zijn deur zwermen.
Ze willen een oude zaak oprakelen waaraan Rebus zowat twintig jaar geleden werkte. Samen met zijn chef en mentor zorgde hij er toen voor dat ene Spaven veroordeeld werd voor de onthoofding van een jonge vrouw. Spaven werd door schrijfsels uit de cel beroemd én hield tot zijn dood zijn onschuld staande. Werd de verkeerde opgepakt? Had Rebus destijds een te groot vertrouwen in zijn baas? Feit is dat deze hele oprakeling én Rebus uit zijn gewone doen brengt én flink op het verkeerde moment komt.

Want Schotland wordt geteisterd door 'Johnny Bible', een na-aper van seriemoordenaar Bible John, die in de jaren ‘70 minstens drie vrouwen vermoordde en verkrachtte. Bovendien is Rebus recent overgeplaatst naar een ander kantoor, waar ze hem enigszins koel ontvangen. Op de koop toe wordt er een moord gepleegd in zijn district, dat hem via onderwereldbaas Uncle Joe naar Aberdeen brengt. Aberdeen staat gelijk met olie. Rankin ontmoet er mannen die op booreilanden werken, corrupte agenten, captains of industry, nightclubeigenaars en ander schoon volk. Zoals al die vrouwen die hem proberen te verleiden.
Maar daar trapt Rebus niet in! Hij weet zelf ook wel dat hij -oude zuipschuit- er ooit florissanter uitzag. Dus... wat zit erachter? Op zijn onvolprezen eigen wijze bijt Rebus zich in al deze zaken vast. Hij trapt daarbij gretig tegen enkele schenen en waar ze kunnen, trappen de anderen terug. De zaak Spaven wordt van hogerhand heropend. Rebus wordt verdacht in de zaak Johnny Bible en opgezadeld met een fulltime oppasser. Hij krijgt ook enkele rake klappen. Kortom, Rebus heeft het in deze schitterende thriller niet onder de markt.

Rankin schreef een spannend boek vol vaart met nieuwe perspectieven voor de figuur Rebus. Dat is wat series boeiend maakt: levensechte, evoluerende karakters. Vier sterren.

Door het lint (2004) Ian Rankin ***
Geen greintje personagemoeheid


Inspecteur Rebus gaat al vijftien verhalen mee, waarvan er tien in Nederlandse vertaling. Nog steeds is er geen greintje personagemoeheid te bespeuren, Rebus is niet stuk te krijgen.

Dat vind ik een grote verdienste van Rankin. Temeer omdat ik me in vorige boeken wel eens afvroeg hoe het verder moest met de eigenzinnige speurder. Door zijn werk verwaarloosde hij zijn relaties, de eenzaamheid bestreed hij met alcohol, zijn drankprobleem bracht zijn werk in gevaar… een vicieuze cirkel. In het boek 'Gerechtigheid' slaagt Rebus erin die cirkel te doorbreken. Met hulp van zijn vriend Jack Morton zwoor hij de drank af en kalefaterde hij bij wijze van therapie zijn flat en zichzelf op. In dat en alle voorgaande boeken viel vooral zijn rebels karakter op.
Dat zorgde geheid voor een flinke snuif humor.
In 'Door het lint' is weinig ruimte voor rebellie. Rebus krijgt het zwaar te verduren. Hij moet een zaak van een vermeende oorlogsmisdadiger onderzoeken. Vraag is of de eerbiedwaardige heer Lintz in werkelijkheid de naziebeul Lintzek is. Veel liever dan zich begraven in oude documenten, mengt Rebus zich in de machtsstrijd die verschillende bendes in Edinburgh voeren. Het tijdperk van Big Ger Cafferty lijkt voorbij, de jonge waaghals Tommy Telford dient zich aan. Als Rebus zich ontfermt over een Bosnische prostituee, haalt hij zich de toorn van Telfords bende op zijn hals. Dan wordt dochter Sammy aangereden bij een vluchtmisdrijf. Rebus is vastbesloten de schuldige te vinden, al moet hij daarvoor aankloppen bij Cafferty.

Naast deze veelheid aan verhaallijnen is in 'Door het lint' ook tijd voor ingetogenheid. Rebus kijkt terug op zijn leven en vraagt zich daarbij af of hij wel de juiste keuzes gemaakt heeft. Rankin brengt op het einde alle verhaallijnen netjes bij elkaar en last een bloedstollende actiescène in. Ik heb deze nieuwe Rebus graag gelezen, al had dit boek me minder in zijn greep dan bijvoorbeeld 'Laat maar bloeden' of 'Gerechtigheid'. Volgens mij is dit een mindere Rankin, maar die is nog steeds heel erg goed.

De rechtelozen (2006) Ian Rankin *****

Rankin behoort tot de top

Wat mankeert uitgeverij Luitingh? Met 'De rechtelozen' vertalen ze 'Fleshmarket Close', voorlopig Rankins nieuwste.
Dat betekent dat ze bij het vertalen niet minder dan vijf titels oversloegen! Vijf! Bijna een ramp voor een Rebusfan als ik, ware het niet dat 'De rechtelozen' weer een eersteklas staaltje Rankin is.

Rankin staat voor levensechte karakters, een intelligent plot en een portie maatschappijkritiek, allemaal razend goed beschreven. Hij is onbetwistbaar een topper van het genre.
Het eerste zinnetje in 'De Rechtelozen' is een soort van verontschuldiging. ‘Ik zou hier niet moeten zijn,’ zegt inspecteur Rebus. Hij is er toch. Wat moet ie anders? Door een reorganisatie van de politiediensten werd zijn oude uitvalsbasis opgeheven. Hij en collega Siobhan Clarke werden gestationeerd in een rustige buurt waar inbraken het summum van criminaliteit betekenen. Prima toch, voor een uitbollende inspecteur? Zijn oversten hopen zo dat de recalcitrante Rebus binnenkort met pensioen gaat, dat ze zelfs geen bureau meer voor hem voorzien. Het zou voor heel wat mensen genoeg zijn om de pet aan de haak te hangen, maar niet voor Rebus.
Hij maakt een plekje vrij aan de tafel waar ook de koffiezet staat en gaat naar waar hij denkt nodig te zijn.
En dus belandt hij in Knoxland, een destijds veelbelovend urbanisatieproject, nu verworden tot een troosteloos, te mijden gebied. Daar is een gekleurde man vermoord, waarschijnlijk een illegaal. Om zijn identiteit te achterhalen, moet Rebus tegen heel wat vooroordelen opboksen. Beetje bij beetje komt de man achter de illegaal tevoorschijn. En meteen ook een hele machinatie die misbruik maakt van de ellende van anderen, of er toch op z’n minst werk door heeft.
Collega Clarke is niet bij het Knoxland-onderzoek betrokken. In een vorige zaak rekende ze een verkrachter in.
De ouders van het verkrachte meisje contacteren haar. Hun andere dochter is vermist. Toevallig nu, nu de eerdergenoemde verkrachter vrijkwam…
Naast deze twee onderzoeken waar Clarke en Rebus afzonderlijk aan werken, worden ze er ook samen op uitgestuurd. Vooral naar rotjobs waar hun collega’s de neus voor ophalen. Clarke en Rebus, de underdogs van de afdeling. Het schept een band, en die wordt vooral onderhouden in de plaatselijke pub waar ze elkaar hun beslommeringen vertellen. Het is maar een detail in dit prachtige boek, maar er hangt romantiek in de lucht tussen Rebus en Clarke. Ze weten het zelf nog niet.

Het getuigt van Rankins vakmanschap dat hij dat gevoelen overbrengt zonder het expliciet te vermelden. Je leest het in de levensechte, sprankelende dialogen, in de sublieme beschrijving van lichaamstaal en interactie tussen mensen.Eigenlijk kan ik hier alinea’s en alinea’s doorgaan met het aanhalen van allerlei prachtige voorbeelden die aantonen dat Rankin een topauteur is. Dat doe ik niet. De reeds bestaande Rankinfans vertel ik daarmee niks nieuws, en de potentiële Rankinfans zullen het zelf ontdekken. Als ze er een beetje ontvankelijk voor zijn, al vanaf de eerste zin in De rechtelozen.Wat ik hier wel wil doen, is heel hard duimen dat de groep Rankinfans zo’n gigantische proporties gaat aannemen dat uitgeverij Luitingh in snelvaarttempo die andere vijf titels laat vertalen. Please???

Gedenk de doden (2007) - Ian Rankin ****
Sublieme leeservaring

Ian Rankin is één van de grootste hedendaagse thrillerschrijvers. Gedenk de doden is de veertiende titel rond inspecteur Rebus in het Nederlands. Daarmee lopen de vertalingen een paar romans achter, maar Uitgeverij Luitingh is bezig met een inhaalslag waarbij een oud en een nieuw boek om beurten vertaald worden. Gedenk de doden is een spiksplinternieuw verhaal, oorspronkelijk geschreven in 2006 en met een behoorlijk actuele achtergrond: de bijeenkomst van de G8 in Schotland in juli 2005. Het is een vreselijk hectische week. Politiediensten hebben de handen vol met ordehandhaving, antiterreureenheden gaan hun boekje wel eens te buiten, Bono en Bob Geldof schitteren op Live8-concerten en antiglobalisten organiseren al dan niet vreedzame betogingen.

Rebus wordt bewust buiten dit gewoel gehouden. Hij is zestig en zijn chefs vinden het hoog tijd dat hij de actieve dienst verlaat. Rebus beseft dat hij het schrikbeeld van met pensioen gaan niet kan blijven ontlopen, maar hij hoopt voor die tijd de grootste crimineel van Edinbourgh, Big Ger Cafferty, nog een flinke hak te kunnen zetten. Daarom stort hij zich verbeten op de raadselachtige dood van één van Cafferties helpers. Het zou wel eens kunnen dat Big Ger daar zelf wat mee te maken heeft.

Zoals steeds krijgt Rebus de hulp van Shiobhan Clarke. Voor haar is deze G8-week verschrikkelijk druk. Samen met Rebus ontdekt ze niet alleen dat er een seriemoordenaar actief is in Schotland, ze probeert ook haar linkse ouders te behoeden voor ongelukken. Als overtuigde demonstranten slaan zij letterlijk de tenten op voor de ontmoetingsplaatsen van de toppolitici en in hun naïviteit vertrouwen ze iedereen die tot hetzelfde kamp lijkt te horen. Shiobhan pendelt dus tussen plaatsen delict en de camping, en slaat tussendoor ook nog wel eens een balletje mis bij Big Ger Cafferty. Rebus blijft er aanvankelijk rustig bij. Maar als naast de zaak van de seriemoordenaar ook nog eens een parlementslid het leven laat onder verdachte omstandigheden, dan zijn zijn pitbullneigingen niet te onderdrukken. Tegen schenen stampend van de staatsveiligheid en mister president storend bij zijn fietstochtje trekt Rebus op onderzoek uit. Met resultaat natuurlijk, al zijn niet alle personages uit het boek het daarmee eens.

Zoals gewoonlijk lukt Rankin erin verschillende lagen in zijn boek te stoppen. De constante in zijn werk zijn de ronduit prachtige personages, met Rebus en Shiobhan op kop. Door gevatte en soms ronduit hilarische dialogen zet Rankin hen neer als levensechte mensen. Deze keer krijgen ze opnieuw een keur aan raadsels voor de kiezen. Tegelijkertijd voegt Rankin een morele dimensie toe: de seriemoordenaar heeft het voorzien op aanranders en verkrachters. Is het dan begrijpelijk dat de politie zich wat minder moeite getroost om hem in de kraag te vatten?

Toegegeven, Rankins boeken lees je niet snel even tussendoor. Je moet er je aandacht bijhouden en de wirwar aan verhaallijnen kan wel eens verwarrend lijken. Daartegenover staat dat je doorzettingsvermogen beloond wordt met de sublieme leeservaring, die van: “Ik sta hier in dat hoekje te luisteren terwijl Rebus van zijn chef naar zijn voeten krijgt – ik zit hier buiten in het donker en in de kou en in de regen bang te wachten terwijl Shiobhan binnengaat bij Cafferty en ik wil haar toeroepen dat ze op Rebus moet wachten – ik ben hier in die betoging verzeild geraakt en zie de wapenstokken geheven worden, shit, ik sta veel te veel vooraan…”. Die ervaring dus. Die van: “ik hoor hier helemaal bij”. Naar het schijnt gaat Rebus binnenkort écht met pensioen. Misschien moeten de Rebusfans dan ook eens op straat komen: “Rebus moet blijven!”.

Een kwestie van bloed (2007) Ian Rankin
Rebus blijft boeien

Toen Ian Rankin in 1987 zijn Knots & Crosses schreef (in 2000 vertaald als Kat en Muis) vermoedde hij niet dat hij op korte termijn zou uitgroeien tot een van de meest succesvolle misdaadauteurs ter wereld. Inmiddels begint hoofdpersonage inspecteur John Rebus de pensioengerechtigde leeftijd te benaderen. “Ein-de-lijk,” juichen zijn superieuren. Rebus heeft hen lang genoeg dwarsgezeten met zijn neiging om iedereen, hooggeplaatste politiemensen en toonaangevende burgers eerst, tegen de haren in te strijken. Ze hebben zo hun buik vol van zijn eigengereide optredens en zijn zijweggetjes in een onderzoek dat ze al jaren uitkijken naar zijn pensionering.
In het in 2007 verschenen zeventiende deel Exit Music lijkt het zo ver te zijn… Ian Rankin geeft in interviews steevast aan dat Rebus op zijn zestigste écht écht écht de actieve dienst moet verlaten. In het onlangs vertaalde deel, Een kwestie van bloed, is die pensionering nog ver weg. Chronologisch volgt dit boek op Lazarus, en komt het voor De rechtelozen. Voor de echte Rebusfans is de onlogische volgorde waarop Luitingh de Rankins laat vertalen wel eens ergerlijk. Maar niet getreurd: we staan in Nederland en Vlaanderen nog maar vier delen achter, dus wie wil kan straks netjes terug vanaf deel één beginnen. Dat zou een flinke leeskluif zijn, maar wel eentje die gegarandeerd veel plezier oplevert. Want Rankins personages leven, ze lopen door een waarheidsgetrouw Edinburgh, hun dialogen zijn boeiend en niet gespeend van een flinke scheut humor, de zaken waaraan ze werken stellen maatschappelijke problemen aan de kaak en meestal slagen ze erin om alle losse draadjes netjes uit te rafelen. Rankin behoort niet voor niets bij de top. Een kwestie van bloed

In Een kwestie van bloed haalt Rebus zich het wantrouwen van zijn meerderen en collega’s op de hals. Het is toch wel heel toevallig dat ene Fairstone, een onguur sujet dat het op brigadier Siobhan Clarke gemunt heeft, omkomt in een woningbrand, net op het moment dat Rebus met twee omzwachtelde handen op het werk verschijnt. Rebus beweert bij hoog en laag dat hij zijn handen brandde aan het badwater, maar diverse getuigen zagen hem de avond van de brand samen met Fairstone op café zitten. Nogal wiedes dat er een intern onderzoek volgt, en dat commissaris Gill Templer hem het liefst een tijdje zou willen schorsen. Gelukkig wordt Rebus gered door zijn oude vriend Bobby Hogan. Hogan is belast met een wilde schietpartij op een particuliere school. Een ex-SAS-er (Special Air Service), Lee Herdman, kwam de school binnen, ging naar de leerlingenkamer, schoot drie studenten neer en pleegde daarna zelfmoord. Hogan wil Rebus erbij omdat die zelf ex-militair is. Ex-militairen die plots door het lint gaan, bevolken de statistieken. Het is verleidelijk om ook deze schietpartij op conto van een geestestoestand te schrijven, maar dat is te makkelijk voor Rebus. Hij blijft doorgaan tot hij weet wat Herdman dreef, zeer tot ongenoegen van twee erbij gehaalde militaire onderzoekers. Zij willen de zaak het liefst heel snel sluiten. Een op hol geslaagde ex-militair is nu eenmaal geen promotie voor het leger.

Met zijn schitterende personages en zijn soepele taal trekt Rankin je het verhaal in. Het onderzoek naar de schietpartij en het onderzoek naar de woningbrand zijn de twee rode draden. De combinatie van plot en personages zorgt eens te meer voor een heerlijk boek dat je enkele uren in een andere wereld laat vertoeven, de wereld van Rebus. Na dertien vertaalde boeken is die nog steeds boeiend.