Warm en doorleefd verhaal

Toevallig deze maand (november ’08) wordt Helen Garner 66 jaar. Deze Australische dame liet totnogtoe een spoor van schrijfsels na, van romans, korte verhalen, essaybundels, journalistiek werk tot scenario’s. Toch hoeft u zich niet te schamen als u nog nooit van haar gehoord zou hebben. The Spare Room, sinds kort vertaald als De logeerkamer, is haar eerste fictiewerk sinds 15 jaar en haar andere werk heeft de Nederlandse markt nog niet bereikt. De logeerkamer is gedeeltelijk autobiografisch. Het is een zeer doorleefde, warme roman over twee oude vriendinnen, Helen en Nicola, op een moeilijk moment in hun leven.

Helen en Nicola zijn vooraan in de zestig. Garner gebruikt voor hen de term “alleengaand”. Het zijn zelfstandige, zelfbewuste vrouwen die actief door het leven gaan. Helen woont in Melbourne, vlakbij haar familie. Nicola komt uit Sydney. Ze is terminaal ziek maar vastbesloten om de strijd tegen kanker tot het bittere einde te voeren. Daartoe ondergaat ze alternatieve kuren. In de buurt van Helens huis bevindt zich een kliniek waar kankerpatiënten vitamine-C- of ozonbehandelingen kunnen krijgen. Dat is de reden waarom Nicola een tijdje bij Helen komt logeren.

Met veel zorg en liefde maakt Helen de logeerkamer klaar. Ze haalt een berg beddengoed in huis en schaft een nieuw tapijt aan zodat Nicola haar voeten niet openhaalt aan de planken vloer. Samen met haar kleindochter Bessie wacht ze Nicola op aan het vliegveld. Ontsteld merkt Helen dat de eens zo rijzige Nicola veranderde in een wrak. De eerste nacht van Nicola’s verblijf ververst Helen tot drie keer toe de lakens, ze kan de kruiken om haar logee te verwarmen niet aangesleept krijgen, maar de volgende morgen lacht Nicola de hele toestand weg. Dat ze er zo slecht uitzag lag aan de bijwerkingen van een pas toegediend product, vanaf nu zal het alleen nog maar beter gaan. En na de drie weken durende vitaminekuur in de alternatieve kliniek zal ze ei zo na de oude zijn.

De gebroken nachten, het stug volgehouden optimisme, de nonchalance als het over geschikte pijnstillers gaat, de paniek bij de term ‘palliatieve zorg’ en het heilige geloof in kwakzalvers die schermen met schemerige theorieën worden Helen teveel. De ziekte van Nicola en haar manier om er mee om te gaan, stelt de vriendschap tussen de twee zwaar op de proef. Na weken van ingehouden woede barst op zekere dag de bom. Helen gooit haar frustratie en machteloosheid eruit.

De logeerkamer heeft, door de vele dingen die in de drie weken moeten gebeuren, een stevige verhaallijn. Ondanks het zware onderwerp, wordt het boek nergens zwaar op de hand. Dat komt door de vele herkenbare introspecties van Helen, het op de korrel nemen van het alternatieve circuit en de gevatte gesprekken tussen de twee dames. Zowel Helen als Nicola worden personages die je niet snel vergeet. Het zijn kranige dames uit een boek om te koesteren. Want ooit komt een dag dat we zelf een logeerkamer nodig hebben, om ter beschikking te stellen of om te gebruiken…