naar start | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z  
Kloostermoord - C.J. Sansom (2012) ***
Uitermate sfeervol

In 2007 verscheen Winter in Madrid, een spionageroman die de Spaanse burgeroorlog als achtergrond heeft. Dit boek bezorgde C.J. Sansom ook in ons taalgebied de status van bestsellerauteur. Voor Winter in Madrid schreef Sansom drie delen in de “Shardlakeserie”. Twee ervan werden vertaald in 2003 en 2004, maar zijn nu door uitgeverij Fontein heruitgegeven. Inmiddels bestaat de serie uit vijf delen. Fontein heeft de intentie ook de resterende drie te laten vertalen.

De reeks speelt zich af in de zestiende eeuw in Engeland. In 1537 zit Hendrik VIII stevig op zijn troon. De onthoofding van zijn tweede vrouw, Ann Boleyn, ligt nog vers in het geheugen. Zijn derde vrouw, Jane Seymour, baart een zoon maar sterft twaalf dagen later. De koning strijdt tegen de paus en zijn kanselier Lord Cromwell is de grootste aanhanger van de reformatie. Het is een tijd van godsdiensttwisten en bloedige repressie. Het is de tijd die door de prachtige (al dan niet 100% historische) BBC-serie The Tudors tot leven gebracht wordt.

Hoofdpersonage in de reeks is Matthew Shardlake. Hij is een gebochelde advocaat die letterlijk en figuurlijk gebukt gaat onder zijn handicap. Pijn in zijn rug speelt hem vaak parten, maar hij voelt zich af en toe ook minderwaardig omwille van zijn uiterlijk, vooral in het gezelschap van vrouwen. Shardlake is net als Cromwell een overtuigd hervormer en af en toe roept Lord Cromwell zijn hulp in. De klus in Kloostermoord bestaat uit het onderzoek van de moord op één van Cromwells gezanten. Deze man, Singleton, was uitgezonden naar een klooster in Scarnsea. Daar moest hij de abt dwingen tot “een akte van ontbinding”, waarbij hij zijn klooster zonder slag of stoot zou overdragen aan de koning. Voor Singleton de abt hiertoe kon bewegen, werd hij vermoord, onthoofd door een vlijmscherp zwaard. Dit is een kaakslag in het gezicht van de koning en daarom moet Shardlake deze schanddaad tot het laatste detail ophelderen.

Shardlake rijdt samen met zijn vertrouweling Marc naar het klooster in Scarnsea. Als nieuwe gezant van de koning heeft hij alle bevoegdheden. Marc en Shardlake komen terecht in een gemeenschap bange mannen. Ze zijn niet hervormingsgezind, maar weten dat ze dat op straffe van marteling of terechtstelling best voor zich houden. Ze vallen of vielen ten prooi aan vleselijke lusten. Ze zijn bang voor wat hen na de ontbinding van het klooster te wachten staat. Ze treuren om de relikwieën die Cromwell vernietigt. Ze leven, met andere woorden, in een extreem onzekere wereld. Shardlake meent dat hij de juiste weg volgt.  Hij is een vertrouweling van Cromwell, hij meent dat Cromwell het goed voor heeft met de reformatie en met het land en diens onderdanen. Zijn kompaan Marc is daar veel minder zeker van. Marc probeert meermaals Shardlake te bevrijden van zijn oogkleppen, maar Shardlake, die Marcs meerdere is, laat het niet toe. Het zorgt voor frustratie en frictie tussen beide onderzoekers.

Kloostermoord is in de eerste plaats een zeer sfeervol boek. Het klooster en zijn ligging naast een moeras/rivier/zee worden beeldend beschreven. Er valt op korte tijd een dik pak sneeuw en ook dat is een steevast aanwezig sfeerelement. Samson beschrijft het licht dat door de gebrandschilderde kerkramen valt, het vuur in de open haard, de geur van de patiënten in de ziekenzaal, de alomtegenwoordige kilte die tot diep in je botten doordringt. Daarnaast bevat Kloostermoord een pittige plot. De clue was niet helemaal onverwacht, maar wel mooi gevonden.

Wat ontbreekt zijn personages die er echt staan. Hoewel Shardlake evolueert in zijn denken, blijven hij en de andere personages eerder schetsmatig. Dat is een debutant – Kloostermoord is Sansoms debuut – natuurlijk vergeven. Dit boek is in elk geval een mooi opstapje naar de volgende delen van de reeks. Het zwarte vuur is al verschenen, de andere drie delen volgen…